|
<P >一、关于近体诗的定义<p></p></P>1 q' u9 v# i8 [( l6 l
<P >古体诗:唐代以后指区别于近体诗的一种诗体。这种诗体形成于汉魏六朝,有四言、五言、六言、七言、杂言诸种形式,句数没有限制,各句的字数也可以不齐,平仄和用韵都比较自由。也叫古诗或古风。<p></p></P>
3 e! ^# @9 o, |8 W/ a( @7 Q<P >近体诗:唐代形成的律诗和绝句的通称(区别于古体诗),句数、字数和平仄、用韵等都有比较严格的规定。<p></p></P>
* G1 h8 A6 e `8 E. U* F<P >律诗:近体诗的一种,格律严密,故名。起源于南北朝,成熟于唐初。以八句为定格,分五言、七言两体,简称五律、七律。<p></p></P>" ?& X- p! Q" B+ K! F" G2 u
<P >排律:律诗的一种,又叫长律。就律诗定格加以铺排延长,故名。每首至少十句,有多至两百句以上者。分五言<FONT face="Times New Roman">-</FONT>七言。除句数外,其他方面与律诗相同。<p></p></P>
8 @8 S3 _. @/ H3 B<P >绝句:也叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>截句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>、<FONT face="Times New Roman">“</FONT>断句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>。狭义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>指近体诗的一种,每首四句,分五言、七言两类。<p></p></P>
* M2 j5 o$ Q; j$ q7 w<P >广义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>包括<FONT face="Times New Roman">“</FONT>古绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>和<FONT face="Times New Roman">“</FONT>律绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,前者属于古体诗的范畴,后者属于近体诗的范畴。<p></p></P>& w: C( [6 x* s
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
/ T2 B6 Q3 D* X$ {" N8 N! Q; i<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
& ^# [6 O7 L4 _" a, `! Q<P >二、近体诗的押韵<p></p></P>- s1 Q i6 k1 T
<P ><FONT face="Times New Roman">1</FONT>、押平声韵<p></p></P>" G4 q' G3 ]: Q, |. r
<P ><FONT face="Times New Roman">2</FONT>、句尾押韵,偶句押韵,首句可押韵也可不押韵(首句最后一字如果押韵就为平声,不押韵就为仄声,三、五、七句最后一字为仄)。<p></p></P>7 }& a; D1 q m/ p7 {! u
<P ><FONT face="Times New Roman">3</FONT>、一韵到底,不能换韵。<p></p></P>4 h/ d+ H; M3 t- `) d
<P ><FONT face="Times New Roman">4</FONT>、不出韵(这指的是“平水韵”,有兴趣的请参考王力《古代汉语》,第四册,附录二,“诗韵常用字表”,清代周兆基《佩文诗韵释要》。)<p></p></P>2 f# n6 d5 h; |
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>9 v- F( w: f: |5 C% n; S
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>( _* X. k" u* o) u$ O/ f
<P >三、近体诗的对仗<p></p></P>
5 N3 k# L0 V1 M& L<P >七言律诗和五、七言排律,除首联、尾联以外,各联都要求对仗;五、七言绝句(律绝),可对可不对。<p></p></P>
# l; W1 [5 r+ c/ w3 Z8 h, M<P >关于近体诗对仗问题,下面讨论几个较为特殊的情况。<p></p></P>9 N! u9 L# O: a8 V! Z
<P >(一)流水对<p></p></P>1 T4 w8 d- f4 i8 V
<P >又叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>串对<FONT face="Times New Roman">”——</FONT>上下联相串成对,表示承接、条件、因果等关系,。这种对仗顺势而下,有如流水,故名。例如:<p></p></P>
2 o( B7 {3 n! z" n1 _( a7 U<P >欲穷千里目,更上一层楼。<p></p></P>% z+ ]$ s P8 r1 k
<P >即从巴峡穿巫峡,便下襄阳向洛阳。<p></p></P>: R7 N- F; H9 ^# T- G: X
<P >(二)借对<p></p></P>* k: J. s* I' `) }, j) y4 o
<P ><FONT face="Times New Roman">1.</FONT>利用多义的现象构成对仗<FONT face="Times New Roman">——</FONT>多义之字,在句中用的本是甲义,但同时借用其乙义来与另一字相对。例如:<p></p></P>
7 Z4 b% f$ c3 d+ h. x<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
5 _7 _! a- d) I<P >酒中堪累月,身外即浮云。(杜审言《秋夜宴临津郑明府宅》)<p></p></P>; N& `( b- F) m$ b3 j
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,从句义上看,应是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>年月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,这里又借用为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>日月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>云<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>
3 Y7 y/ Y7 f2 {$ @7 |2 j1 {<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
- N% \& b2 i2 X8 T" {& y<P >酒债寻常行处有,人生七十古来稀。(杜甫《曲江》)<p></p></P>4 l$ X5 {0 ?; e: s
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>寻常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>通常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之意,这里又借用<FONT face="Times New Roman">“</FONT>八尺为寻,倍寻为常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之义,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>七十<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>" N4 ]2 \7 F1 c- s) L) P7 P
<P ><FONT face="Times New Roman">2.</FONT>借音构成对仗。例如:<p></p></P>
0 i8 p) e" ]( ]5 c<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
: N$ g8 s5 _" i' A<P >事直皇天在,归迟白发生。<FONT face="Times New Roman">( </FONT>刘长卿《新安奉送穆谕德》<FONT face="Times New Roman">)<p></p></FONT></P>
' J% {+ H" i/ k+ B2 k5 C) N<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇天<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>黄<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>; v3 \8 f+ e9 |% F- y/ E! D+ ?
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>* [% ~1 O E+ J) Y# {: s" e
<P >山入白楼沙苑暮,潮生沧海野塘春。(元稹《寄乐天》)<p></p></P>& j- `/ ?; `: b; R6 n
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧海<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>苍<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<FONT face="Times New Roman"> <p></p></FONT></P>2 C2 B7 e G1 T2 k' {' ^8 R4 k5 T
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P> |
|