|
<P >一、关于近体诗的定义<p></p></P>
3 d7 f; y# A' ]5 o; M! Y( z, D" t<P >古体诗:唐代以后指区别于近体诗的一种诗体。这种诗体形成于汉魏六朝,有四言、五言、六言、七言、杂言诸种形式,句数没有限制,各句的字数也可以不齐,平仄和用韵都比较自由。也叫古诗或古风。<p></p></P>5 |$ i3 v( e! E! m9 a( p( H/ q
<P >近体诗:唐代形成的律诗和绝句的通称(区别于古体诗),句数、字数和平仄、用韵等都有比较严格的规定。<p></p></P>
, |& s2 n9 N }$ A7 A7 V<P >律诗:近体诗的一种,格律严密,故名。起源于南北朝,成熟于唐初。以八句为定格,分五言、七言两体,简称五律、七律。<p></p></P>" @9 h$ b% D' Y) U* U$ M* C+ {: ?
<P >排律:律诗的一种,又叫长律。就律诗定格加以铺排延长,故名。每首至少十句,有多至两百句以上者。分五言<FONT face="Times New Roman">-</FONT>七言。除句数外,其他方面与律诗相同。<p></p></P>' b% m: W+ S4 W0 v
<P >绝句:也叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>截句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>、<FONT face="Times New Roman">“</FONT>断句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>。狭义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>指近体诗的一种,每首四句,分五言、七言两类。<p></p></P>
0 ~+ c3 v& g* ^: X G5 j* ^ c<P >广义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>包括<FONT face="Times New Roman">“</FONT>古绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>和<FONT face="Times New Roman">“</FONT>律绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,前者属于古体诗的范畴,后者属于近体诗的范畴。<p></p></P>. x0 \# Q( g; M0 X1 X
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>5 I9 K g: b" F% E/ G, E1 S# t
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
: Y$ _: B& \/ i' O) S( A7 p# d' Z<P >二、近体诗的押韵<p></p></P>
- ^3 p+ Y8 t4 ]! w! h; K<P ><FONT face="Times New Roman">1</FONT>、押平声韵<p></p></P>
! B- E# @2 F6 B( B3 D<P ><FONT face="Times New Roman">2</FONT>、句尾押韵,偶句押韵,首句可押韵也可不押韵(首句最后一字如果押韵就为平声,不押韵就为仄声,三、五、七句最后一字为仄)。<p></p></P>
7 e, l" K2 m" S' k2 _<P ><FONT face="Times New Roman">3</FONT>、一韵到底,不能换韵。<p></p></P>
5 p/ `, [7 H2 r( L3 u<P ><FONT face="Times New Roman">4</FONT>、不出韵(这指的是“平水韵”,有兴趣的请参考王力《古代汉语》,第四册,附录二,“诗韵常用字表”,清代周兆基《佩文诗韵释要》。)<p></p></P>+ M& Q% D- }2 A* |6 A0 H- q" N
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
' z9 @: j0 z( @, O<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
5 |1 F" K; ^ @1 I% X9 A7 Z* f5 ?<P >三、近体诗的对仗<p></p></P>1 P0 F2 g& c3 I' g! _
<P >七言律诗和五、七言排律,除首联、尾联以外,各联都要求对仗;五、七言绝句(律绝),可对可不对。<p></p></P>
& K) H4 ?% p1 |" l% I' H7 _- s% y4 ^<P >关于近体诗对仗问题,下面讨论几个较为特殊的情况。<p></p></P>
" m' G' Y7 q9 \: T9 _<P >(一)流水对<p></p></P>( Y* J5 o* \5 e& A8 `1 x, z, v
<P >又叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>串对<FONT face="Times New Roman">”——</FONT>上下联相串成对,表示承接、条件、因果等关系,。这种对仗顺势而下,有如流水,故名。例如:<p></p></P># ^5 S$ t5 d, s% p- |% a! J1 b0 }
<P >欲穷千里目,更上一层楼。<p></p></P>2 o6 e5 u1 K, X' x7 c
<P >即从巴峡穿巫峡,便下襄阳向洛阳。<p></p></P>% E; V" L% D6 h2 t# V5 U3 s1 M
<P >(二)借对<p></p></P>/ E) `2 L; @1 q( \2 j. F
<P ><FONT face="Times New Roman">1.</FONT>利用多义的现象构成对仗<FONT face="Times New Roman">——</FONT>多义之字,在句中用的本是甲义,但同时借用其乙义来与另一字相对。例如:<p></p></P>
% y$ G( |$ v# T% Y4 I" p5 w. S" l<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>' ?% P( ^4 V$ F! ]
<P >酒中堪累月,身外即浮云。(杜审言《秋夜宴临津郑明府宅》)<p></p></P>
4 j2 r' Y3 j* g8 Z2 |<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,从句义上看,应是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>年月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,这里又借用为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>日月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>云<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P># r% \; m0 |! k9 p* |6 P% J3 E1 P
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
9 G4 B0 U. G9 g/ p9 K<P >酒债寻常行处有,人生七十古来稀。(杜甫《曲江》)<p></p></P>
$ h8 ^' u# F! [5 U# @' l: V<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>寻常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>通常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之意,这里又借用<FONT face="Times New Roman">“</FONT>八尺为寻,倍寻为常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之义,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>七十<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>
8 Z8 O+ t4 j: h3 {0 l* d0 Q<P ><FONT face="Times New Roman">2.</FONT>借音构成对仗。例如:<p></p></P>( R @4 J5 H8 `
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
H" r& Q6 [* f% c9 h, z<P >事直皇天在,归迟白发生。<FONT face="Times New Roman">( </FONT>刘长卿《新安奉送穆谕德》<FONT face="Times New Roman">)<p></p></FONT></P>) N2 e9 i2 f' f. N7 I( ]+ D4 N q
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇天<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>黄<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>: |; u3 X2 S; y! s5 d- r& E' x0 C
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
0 o0 r) a" c5 `% L ]<P >山入白楼沙苑暮,潮生沧海野塘春。(元稹《寄乐天》)<p></p></P>+ T1 ?) _& m& m+ j# G9 e: M" [
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧海<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>苍<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<FONT face="Times New Roman"> <p></p></FONT></P>7 c8 j( D2 s1 i8 Z; @
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P> |
|