|  | 
 
| <P >一、关于近体诗的定义<p></p></P> ( e& |* b+ D1 H' _! A<P >古体诗:唐代以后指区别于近体诗的一种诗体。这种诗体形成于汉魏六朝,有四言、五言、六言、七言、杂言诸种形式,句数没有限制,各句的字数也可以不齐,平仄和用韵都比较自由。也叫古诗或古风。<p></p></P>
 $ g8 }( }0 n% C) U& b<P >近体诗:唐代形成的律诗和绝句的通称(区别于古体诗),句数、字数和平仄、用韵等都有比较严格的规定。<p></p></P>
 # K( P* B. ^5 k' c# w( q<P >律诗:近体诗的一种,格律严密,故名。起源于南北朝,成熟于唐初。以八句为定格,分五言、七言两体,简称五律、七律。<p></p></P>
 7 A  s( g8 e1 r" |8 k4 C- r6 R( e<P >排律:律诗的一种,又叫长律。就律诗定格加以铺排延长,故名。每首至少十句,有多至两百句以上者。分五言<FONT face="Times New Roman">-</FONT>七言。除句数外,其他方面与律诗相同。<p></p></P>0 H3 u/ @' d3 _$ q) K9 ~; k
 <P >绝句:也叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>截句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>、<FONT face="Times New Roman">“</FONT>断句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>。狭义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>指近体诗的一种,每首四句,分五言、七言两类。<p></p></P>
 ) i8 d3 B1 L( ], r6 ^5 q* Z: ~<P >广义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>包括<FONT face="Times New Roman">“</FONT>古绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>和<FONT face="Times New Roman">“</FONT>律绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,前者属于古体诗的范畴,后者属于近体诗的范畴。<p></p></P>: Z& x( B: ^; G9 @5 W% h) ~
 <P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
 2 ]9 X* f; i$ M- z# T<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>$ ]1 k* C9 K" D' x6 e5 {6 J+ X
 <P >二、近体诗的押韵<p></p></P>
 - L% O. o5 ]5 g+ ?- e1 u<P ><FONT face="Times New Roman">1</FONT>、押平声韵<p></p></P>. u' ~# p1 v+ K; j! ?6 G
 <P ><FONT face="Times New Roman">2</FONT>、句尾押韵,偶句押韵,首句可押韵也可不押韵(首句最后一字如果押韵就为平声,不押韵就为仄声,三、五、七句最后一字为仄)。<p></p></P>
 7 a2 e+ A' I# y+ O2 y  b2 I% b<P ><FONT face="Times New Roman">3</FONT>、一韵到底,不能换韵。<p></p></P>6 C& @8 B& }, q0 B7 V8 o
 <P ><FONT face="Times New Roman">4</FONT>、不出韵(这指的是“平水韵”,有兴趣的请参考王力《古代汉语》,第四册,附录二,“诗韵常用字表”,清代周兆基《佩文诗韵释要》。)<p></p></P>  b6 K7 p: k  s$ f
 <P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>: [3 z- R3 n& c7 @: _  c
 <P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>  ~9 x3 I- G& L1 w6 ~
 <P >三、近体诗的对仗<p></p></P>5 O" Q) A: Q$ c+ _" M. q
 <P >七言律诗和五、七言排律,除首联、尾联以外,各联都要求对仗;五、七言绝句(律绝),可对可不对。<p></p></P>
 ( w: T0 d7 }5 ]<P >关于近体诗对仗问题,下面讨论几个较为特殊的情况。<p></p></P>
 1 G& _. q4 H* S<P >(一)流水对<p></p></P>
 : d" E* G0 j0 R<P >又叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>串对<FONT face="Times New Roman">”——</FONT>上下联相串成对,表示承接、条件、因果等关系,。这种对仗顺势而下,有如流水,故名。例如:<p></p></P>- k2 z3 n$ [* \
 <P >欲穷千里目,更上一层楼。<p></p></P>0 U: R. x6 b( W& E
 <P >即从巴峡穿巫峡,便下襄阳向洛阳。<p></p></P>
 2 D5 x- P  j+ k  y, r<P >(二)借对<p></p></P>  k* v3 \# C1 s
 <P ><FONT face="Times New Roman">1.</FONT>利用多义的现象构成对仗<FONT face="Times New Roman">——</FONT>多义之字,在句中用的本是甲义,但同时借用其乙义来与另一字相对。例如:<p></p></P>
 % `- M; i, c0 ^5 F* O  |1 x<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>& j6 z: ~8 m+ ?6 |) f  E* E
 <P >酒中堪累月,身外即浮云。(杜审言《秋夜宴临津郑明府宅》)<p></p></P>( Z% m0 B+ j' \
 <P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,从句义上看,应是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>年月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,这里又借用为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>日月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>云<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>
 ; C3 ~/ U' X; _$ a0 l; Q8 a1 h. g1 T<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>9 H4 @8 u- u- B7 d) q' P0 }
 <P >酒债寻常行处有,人生七十古来稀。(杜甫《曲江》)<p></p></P>$ X5 {& v4 U( Y1 n& y4 _* N, x
 <P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>寻常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>通常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之意,这里又借用<FONT face="Times New Roman">“</FONT>八尺为寻,倍寻为常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之义,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>七十<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P># O/ x: S7 n0 a0 X! C: Q' P
 <P ><FONT face="Times New Roman">2.</FONT>借音构成对仗。例如:<p></p></P>
 6 _6 ~+ Q7 B, Z( O<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
 - x; o& q4 @9 l0 O9 Y. u<P >事直皇天在,归迟白发生。<FONT face="Times New Roman">( </FONT>刘长卿《新安奉送穆谕德》<FONT face="Times New Roman">)<p></p></FONT></P>9 g2 S; }. ~* q
 <P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇天<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>黄<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>
 - U! s* p( H4 k! w, v' X' R7 q<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
 : H, X3 A# m- Z; {1 v0 l  n<P >山入白楼沙苑暮,潮生沧海野塘春。(元稹《寄乐天》)<p></p></P>
 - D$ S0 z- N) a  @7 H% Z5 R7 `<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧海<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>苍<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<FONT face="Times New Roman"> <p></p></FONT></P>
 / B. \) x! [" k2 Q<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
 | 
 |