|
<P >一、关于近体诗的定义<p></p></P>
* l# C! A7 f9 \. u5 E% o" I<P >古体诗:唐代以后指区别于近体诗的一种诗体。这种诗体形成于汉魏六朝,有四言、五言、六言、七言、杂言诸种形式,句数没有限制,各句的字数也可以不齐,平仄和用韵都比较自由。也叫古诗或古风。<p></p></P>
: @7 P3 y; d; R$ W$ w; r' |<P >近体诗:唐代形成的律诗和绝句的通称(区别于古体诗),句数、字数和平仄、用韵等都有比较严格的规定。<p></p></P>
4 O1 a% Z6 O5 k/ q( I9 k. r5 w- U<P >律诗:近体诗的一种,格律严密,故名。起源于南北朝,成熟于唐初。以八句为定格,分五言、七言两体,简称五律、七律。<p></p></P>
2 d- ~1 V3 C& A* O9 p# `<P >排律:律诗的一种,又叫长律。就律诗定格加以铺排延长,故名。每首至少十句,有多至两百句以上者。分五言<FONT face="Times New Roman">-</FONT>七言。除句数外,其他方面与律诗相同。<p></p></P>
' ^! p" y! J1 o# ~% E<P >绝句:也叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>截句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>、<FONT face="Times New Roman">“</FONT>断句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>。狭义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>指近体诗的一种,每首四句,分五言、七言两类。<p></p></P>
0 g1 h; L3 _. i% i7 R' r- X<P >广义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>包括<FONT face="Times New Roman">“</FONT>古绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>和<FONT face="Times New Roman">“</FONT>律绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,前者属于古体诗的范畴,后者属于近体诗的范畴。<p></p></P>
2 y" `% A, J9 ?, w$ b, T+ Y<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
- y, g( y: W; w7 b1 a<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
6 S; J& w- V; f- l$ ?9 W<P >二、近体诗的押韵<p></p></P>
% l. W3 G5 @8 S5 M. }8 [, s<P ><FONT face="Times New Roman">1</FONT>、押平声韵<p></p></P>
5 _7 U; [9 W/ D8 a5 Y/ a<P ><FONT face="Times New Roman">2</FONT>、句尾押韵,偶句押韵,首句可押韵也可不押韵(首句最后一字如果押韵就为平声,不押韵就为仄声,三、五、七句最后一字为仄)。<p></p></P>
1 n4 w+ j+ L7 ]* ~8 D' m<P ><FONT face="Times New Roman">3</FONT>、一韵到底,不能换韵。<p></p></P>
Y: r0 p( \- U" w<P ><FONT face="Times New Roman">4</FONT>、不出韵(这指的是“平水韵”,有兴趣的请参考王力《古代汉语》,第四册,附录二,“诗韵常用字表”,清代周兆基《佩文诗韵释要》。)<p></p></P>' T$ X8 P ]) R @6 o5 h1 A* g: ~
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>5 Q4 M6 ], r+ q/ o# T. x V, }/ }
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>1 r" z7 [# g+ I" g8 n: ]* b
<P >三、近体诗的对仗<p></p></P>
1 a$ `1 Z: n; c5 s0 I<P >七言律诗和五、七言排律,除首联、尾联以外,各联都要求对仗;五、七言绝句(律绝),可对可不对。<p></p></P>
- t" f7 I5 v5 O' V ^" w<P >关于近体诗对仗问题,下面讨论几个较为特殊的情况。<p></p></P>
/ @" V; e9 p2 S1 Q* G' b" {<P >(一)流水对<p></p></P>
1 o6 H" Q: G! ^<P >又叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>串对<FONT face="Times New Roman">”——</FONT>上下联相串成对,表示承接、条件、因果等关系,。这种对仗顺势而下,有如流水,故名。例如:<p></p></P>
* s/ B% h" z+ g8 ^) m0 V' e5 X2 i: G<P >欲穷千里目,更上一层楼。<p></p></P>
) j7 ~! r; Y1 p4 z0 [2 d, h7 _<P >即从巴峡穿巫峡,便下襄阳向洛阳。<p></p></P>/ m6 K, L; Q( {# }7 A8 N, s
<P >(二)借对<p></p></P>
: k4 K/ [- D) V4 U' k( ?<P ><FONT face="Times New Roman">1.</FONT>利用多义的现象构成对仗<FONT face="Times New Roman">——</FONT>多义之字,在句中用的本是甲义,但同时借用其乙义来与另一字相对。例如:<p></p></P>* z" k% ?* P, s0 o
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
/ U. T$ l/ P7 R2 c# P<P >酒中堪累月,身外即浮云。(杜审言《秋夜宴临津郑明府宅》)<p></p></P>
/ h1 o& A# P) r) D<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,从句义上看,应是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>年月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,这里又借用为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>日月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>云<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>
" F0 |! j. ~1 N% O# S ~% [" P( Q<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
& g% R, i$ [ C& h! P<P >酒债寻常行处有,人生七十古来稀。(杜甫《曲江》)<p></p></P>: ^/ u7 O+ F' E' s- ]/ K
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>寻常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>通常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之意,这里又借用<FONT face="Times New Roman">“</FONT>八尺为寻,倍寻为常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之义,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>七十<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>5 }' m Q* }, R# D8 V/ R
<P ><FONT face="Times New Roman">2.</FONT>借音构成对仗。例如:<p></p></P>" B4 P. M9 ~1 X. V" d$ M
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>. r! l: i' T: b1 R5 X
<P >事直皇天在,归迟白发生。<FONT face="Times New Roman">( </FONT>刘长卿《新安奉送穆谕德》<FONT face="Times New Roman">)<p></p></FONT></P>
- U# S" x3 _- D% `& z<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇天<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>黄<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>
9 ~; q* f5 @; k+ P- Q9 r<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>( q3 P" l( e5 r
<P >山入白楼沙苑暮,潮生沧海野塘春。(元稹《寄乐天》)<p></p></P>+ |1 j# A5 J7 b/ H) c1 \
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧海<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>苍<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<FONT face="Times New Roman"> <p></p></FONT></P>
, T7 ^$ B4 c& c$ N7 }" {# L' \3 D<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P> |
|