|
|
<P >一、关于近体诗的定义<p></p></P>
% J3 @+ ^9 f- ]<P >古体诗:唐代以后指区别于近体诗的一种诗体。这种诗体形成于汉魏六朝,有四言、五言、六言、七言、杂言诸种形式,句数没有限制,各句的字数也可以不齐,平仄和用韵都比较自由。也叫古诗或古风。<p></p></P>
; g& ]/ m! U2 @+ c0 j; F9 l2 v4 L<P >近体诗:唐代形成的律诗和绝句的通称(区别于古体诗),句数、字数和平仄、用韵等都有比较严格的规定。<p></p></P>
8 I% d7 R4 e5 v; }$ Q) I<P >律诗:近体诗的一种,格律严密,故名。起源于南北朝,成熟于唐初。以八句为定格,分五言、七言两体,简称五律、七律。<p></p></P>1 a- ]! R% |) ~6 Y+ |" r
<P >排律:律诗的一种,又叫长律。就律诗定格加以铺排延长,故名。每首至少十句,有多至两百句以上者。分五言<FONT face="Times New Roman">-</FONT>七言。除句数外,其他方面与律诗相同。<p></p></P>3 ?; U; s- v1 i
<P >绝句:也叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>截句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>、<FONT face="Times New Roman">“</FONT>断句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>。狭义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>指近体诗的一种,每首四句,分五言、七言两类。<p></p></P>
6 g' `( {+ {1 y: L: q0 \<P >广义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>包括<FONT face="Times New Roman">“</FONT>古绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>和<FONT face="Times New Roman">“</FONT>律绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,前者属于古体诗的范畴,后者属于近体诗的范畴。<p></p></P>
, j3 W, h6 C; R; o<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
/ l$ p" [) S: ~( Z' `* e2 h<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
5 W/ }; C7 Y$ C y" s" ^<P >二、近体诗的押韵<p></p></P>
( E/ m/ M2 f, L! _. O$ h& A) g1 T# {<P ><FONT face="Times New Roman">1</FONT>、押平声韵<p></p></P>
$ f% l" R5 R3 r2 U' R( A6 m0 x& h<P ><FONT face="Times New Roman">2</FONT>、句尾押韵,偶句押韵,首句可押韵也可不押韵(首句最后一字如果押韵就为平声,不押韵就为仄声,三、五、七句最后一字为仄)。<p></p></P>
- g* l( P$ R# U7 e<P ><FONT face="Times New Roman">3</FONT>、一韵到底,不能换韵。<p></p></P>
3 T4 p4 l% d7 }5 t; l<P ><FONT face="Times New Roman">4</FONT>、不出韵(这指的是“平水韵”,有兴趣的请参考王力《古代汉语》,第四册,附录二,“诗韵常用字表”,清代周兆基《佩文诗韵释要》。)<p></p></P>
* M# e% S8 J1 F4 m<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>8 {1 A, ?9 T# d3 A8 I
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
; ^/ m0 E8 t. g( `3 d9 x5 V<P >三、近体诗的对仗<p></p></P>
8 Z. h. U$ G; U5 g: w+ D) \<P >七言律诗和五、七言排律,除首联、尾联以外,各联都要求对仗;五、七言绝句(律绝),可对可不对。<p></p></P>2 N* Z. \ q) u! d% u$ f/ P4 J8 @ K
<P >关于近体诗对仗问题,下面讨论几个较为特殊的情况。<p></p></P>
) ?4 F' U+ v% j<P >(一)流水对<p></p></P>( J" b3 Q8 e. A$ r2 E7 p
<P >又叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>串对<FONT face="Times New Roman">”——</FONT>上下联相串成对,表示承接、条件、因果等关系,。这种对仗顺势而下,有如流水,故名。例如:<p></p></P>
6 T1 c5 I& S+ E9 W5 l/ q P<P >欲穷千里目,更上一层楼。<p></p></P>0 ?; x2 h) @' I
<P >即从巴峡穿巫峡,便下襄阳向洛阳。<p></p></P>
n. g) O9 z. Y t<P >(二)借对<p></p></P>
- P- N8 s5 F% _* u: c1 }<P ><FONT face="Times New Roman">1.</FONT>利用多义的现象构成对仗<FONT face="Times New Roman">——</FONT>多义之字,在句中用的本是甲义,但同时借用其乙义来与另一字相对。例如:<p></p></P>; r3 A; b" }$ x8 ]% n& O/ g
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>9 o( m$ y8 z4 W. C
<P >酒中堪累月,身外即浮云。(杜审言《秋夜宴临津郑明府宅》)<p></p></P>7 f" [- w7 j* ~+ }
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,从句义上看,应是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>年月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,这里又借用为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>日月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>云<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>
' e% F* H1 T. x! B0 I# ]<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
6 @" I' [' |; Y( t" \- j8 C<P >酒债寻常行处有,人生七十古来稀。(杜甫《曲江》)<p></p></P>
& d, z9 V9 F6 g1 h7 o& J1 G<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>寻常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>通常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之意,这里又借用<FONT face="Times New Roman">“</FONT>八尺为寻,倍寻为常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之义,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>七十<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>$ Q) K, l( W/ u" |
<P ><FONT face="Times New Roman">2.</FONT>借音构成对仗。例如:<p></p></P>) R, E4 H' A2 J) F, t0 f) b
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>+ {8 p* g6 X8 e6 a5 h+ V/ b5 ?
<P >事直皇天在,归迟白发生。<FONT face="Times New Roman">( </FONT>刘长卿《新安奉送穆谕德》<FONT face="Times New Roman">)<p></p></FONT></P>
% n- D& A! l7 p1 S% @. L9 X& n<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇天<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>黄<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>0 k2 y& z0 [, O4 w
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>0 g2 T" {; u- N8 \) x" v
<P >山入白楼沙苑暮,潮生沧海野塘春。(元稹《寄乐天》)<p></p></P>
) ~$ j1 E9 O4 X5 F' f% x2 g<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧海<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>苍<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<FONT face="Times New Roman"> <p></p></FONT></P>
9 f: q- T) O0 `+ ]8 p3 O<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P> |
|