|
<P >一、关于近体诗的定义<p></p></P>
" J$ O0 r4 i1 e* G<P >古体诗:唐代以后指区别于近体诗的一种诗体。这种诗体形成于汉魏六朝,有四言、五言、六言、七言、杂言诸种形式,句数没有限制,各句的字数也可以不齐,平仄和用韵都比较自由。也叫古诗或古风。<p></p></P>( k6 ~$ F) a1 B2 n6 b; K$ B' l
<P >近体诗:唐代形成的律诗和绝句的通称(区别于古体诗),句数、字数和平仄、用韵等都有比较严格的规定。<p></p></P>
* j1 k- W- f* S6 p, ~<P >律诗:近体诗的一种,格律严密,故名。起源于南北朝,成熟于唐初。以八句为定格,分五言、七言两体,简称五律、七律。<p></p></P>8 r" h" K& T* j. ^4 S
<P >排律:律诗的一种,又叫长律。就律诗定格加以铺排延长,故名。每首至少十句,有多至两百句以上者。分五言<FONT face="Times New Roman">-</FONT>七言。除句数外,其他方面与律诗相同。<p></p></P>
; V" n) }& q$ l: M, j2 ~<P >绝句:也叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>截句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>、<FONT face="Times New Roman">“</FONT>断句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>。狭义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>指近体诗的一种,每首四句,分五言、七言两类。<p></p></P>) P4 w8 t4 }/ o( U9 _# x. d
<P >广义的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>绝句<FONT face="Times New Roman">”</FONT>包括<FONT face="Times New Roman">“</FONT>古绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>和<FONT face="Times New Roman">“</FONT>律绝<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,前者属于古体诗的范畴,后者属于近体诗的范畴。<p></p></P>! ~9 I' A4 ^7 W
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>0 W' a) i4 L' o& M" @
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P> i1 [# ]7 v8 d3 Y
<P >二、近体诗的押韵<p></p></P>- [# C: B( ]* K) S
<P ><FONT face="Times New Roman">1</FONT>、押平声韵<p></p></P>
: S% G' x9 ?( q/ a- d& ~! I5 ]<P ><FONT face="Times New Roman">2</FONT>、句尾押韵,偶句押韵,首句可押韵也可不押韵(首句最后一字如果押韵就为平声,不押韵就为仄声,三、五、七句最后一字为仄)。<p></p></P>+ v3 L- s# Y9 k* z% E- l
<P ><FONT face="Times New Roman">3</FONT>、一韵到底,不能换韵。<p></p></P>7 H! C# `& r- k7 l
<P ><FONT face="Times New Roman">4</FONT>、不出韵(这指的是“平水韵”,有兴趣的请参考王力《古代汉语》,第四册,附录二,“诗韵常用字表”,清代周兆基《佩文诗韵释要》。)<p></p></P>; o- B8 a6 J7 g+ D0 q' D1 }
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
% T; E" ]3 l: }9 T: L<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>: {% ]. B8 i1 L- `: ]
<P >三、近体诗的对仗<p></p></P>2 O4 t8 H6 H; ~1 z y
<P >七言律诗和五、七言排律,除首联、尾联以外,各联都要求对仗;五、七言绝句(律绝),可对可不对。<p></p></P>
; {" w/ V# A2 E+ J4 w @+ k<P >关于近体诗对仗问题,下面讨论几个较为特殊的情况。<p></p></P> G) U; I0 N7 b: d
<P >(一)流水对<p></p></P>
0 \( } G: H2 w, y7 `# r$ `3 B5 l$ B+ R<P >又叫<FONT face="Times New Roman">“</FONT>串对<FONT face="Times New Roman">”——</FONT>上下联相串成对,表示承接、条件、因果等关系,。这种对仗顺势而下,有如流水,故名。例如:<p></p></P>/ q. M5 j+ b, Y8 B7 r0 O7 S
<P >欲穷千里目,更上一层楼。<p></p></P>2 C$ |+ n$ c; e V; G
<P >即从巴峡穿巫峡,便下襄阳向洛阳。<p></p></P>( ~5 M, \9 _! ]
<P >(二)借对<p></p></P>
: i! E7 R Y! i1 p4 [! t4 Q7 U<P ><FONT face="Times New Roman">1.</FONT>利用多义的现象构成对仗<FONT face="Times New Roman">——</FONT>多义之字,在句中用的本是甲义,但同时借用其乙义来与另一字相对。例如:<p></p></P>8 G( c9 @$ G+ O( H
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>5 E; Z* T9 K; g- }1 V: V& |
<P >酒中堪累月,身外即浮云。(杜审言《秋夜宴临津郑明府宅》)<p></p></P>3 g7 w. Z" p# x* }
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,从句义上看,应是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>年月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,这里又借用为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>日月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>月<FONT face="Times New Roman">”</FONT>与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>云<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>' u1 _9 V6 H% V/ F6 q9 q* N
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
& Y y+ V: C) D5 g# d) T<P >酒债寻常行处有,人生七十古来稀。(杜甫《曲江》)<p></p></P>2 q" n) ~" f+ ~. J! z! {" P# X$ m9 a& C
<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>寻常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>通常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之意,这里又借用<FONT face="Times New Roman">“</FONT>八尺为寻,倍寻为常<FONT face="Times New Roman">”</FONT>之义,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>七十<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>2 s p* u" }, E
<P ><FONT face="Times New Roman">2.</FONT>借音构成对仗。例如:<p></p></P>+ o. _" a6 B5 p% g, J2 z
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>
4 w6 }9 s+ p1 r9 q+ D4 e% G<P >事直皇天在,归迟白发生。<FONT face="Times New Roman">( </FONT>刘长卿《新安奉送穆谕德》<FONT face="Times New Roman">)<p></p></FONT></P>
5 T4 K4 [, j) K/ |! k/ X<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇天<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>皇<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>黄<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<p></p></P>
8 k4 `! v P. ~) y8 [* u8 u<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P>1 t6 A5 \& I) Y- {( n' v- E% f3 l& h
<P >山入白楼沙苑暮,潮生沧海野塘春。(元稹《寄乐天》)<p></p></P>
) {& q5 ^; ~1 G0 ^/ W& Q _) p+ B<P ><FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>字,用的是<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧海<FONT face="Times New Roman">”</FONT>的<FONT face="Times New Roman">“</FONT>沧<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,又借为<FONT face="Times New Roman">“</FONT>苍<FONT face="Times New Roman">”</FONT>,与<FONT face="Times New Roman">“</FONT>白<FONT face="Times New Roman">”</FONT>相对。<FONT face="Times New Roman"> <p></p></FONT></P>( s# `* z0 T( K( C# z) K3 ~
<P ><p><FONT face="Times New Roman"> </FONT></p></P> |
|